Expositie – kenmerken
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen kunstexposities als een ‘beleving’ en als een ‘ervaring’. Hier spreekt dan de idee dat ‘ervaring’ op te vatten is als een beleving met meer diepgang. Meer een kenniservaring dan een oppervlakkige gevoelsbeleving.
In Centraal Museum Utrecht is nu een expositie te zien met werk van Jan Taminiau, vormgegeven door Taminiau in samenwerking met Maarten Spruyt. Het is een riante show geworden met decorstukken en studioinstallaties waarin de beleving van het oeuvre van Taminiau en zijn werkwijze sterk uitgelicht zijn. Er is royaal aandacht voor mode als spectaculaire kunstvorm naast het ambachtelijk proces van vormkeuzes en minutieuze materiaalbehandeling. Wat evenwel gekunsteld aandoet is de imitatie van authenticiteit in de expositievormgeving door middel van houten kratten, latten en pagina’s uit oude boeken.
Boven in het museum is er een tweedelige historische tentoonstelling over Erich Wichman (1890-1929). Een deel beslaat zijn beeldend werk, het andere zijn maatschappelijk engagement. Beeldend is hij een kunstenaar met vroeg abstract werk: schilderijen naast heel mooie grafische bladen. Wichman was een goede vriend van Theo van Doesburg, die hij beïnvloedde in theoretisch opzicht en waar hij zich later van distantieerde door te kiezen voor een ‘vrije’ kunstopvatting. Dit leidde tot een concentratie op gebruikte materialen, maar ook tot rare, vervormde, koppen. In zijn maatschappelijk engagement uitte zijn sympathie zich in extreme, literaire, keuzes voor een Rapaille-partij en fascistoïde kameraderie. Hoe verwarrend en gespleten de jaren 1920 in avantgardistische terugblik zijn geweest is hier nu goed te zien en te lezen.
Deze tentoonstelling over Wichman is wat betreft ‘ervaring’ een fraaie tegenhanger van Taminiau. Beide zijn instructief waar het gaat om twee soorten specifiek onderzoek, namelijk de transpositie van atelier naar een museumsituatie en de koppeling van kunst en romantische handelswijze.
*Dit najaar nog komt er een nieuwe biografie uit van Erich Wichman, met oeuvrecatalogus, door Frans van Burkom.
**In 1983 vond er reeds een Wichman-expositie plaats in Utrecht die overgenomen werd door het Drents Museum te Assen in hetzelfde jaar. Titel catalogus: Tussen idealisme en rancune.
DeFKa Research 