Jonge Kunstkritiek

Ons volgende nummer SCO6, met de titel Drijfhout, verzamelt artikelen over de huidige relatie tussen kunst en wetenschap. Men kan nog inzenden vóór 1 februari, info@defka.nl. Op de achtergrond van de magazines speelt het denken over archiveren van hedendaagse kunst de hoofdrol.

Opmerkelijk daarom is het essay dat onlangs, 15 december 2022, de hoofdprijs voor de Jonge Kunstkritiek kreeg, geschreven door Lena van Tijen. Onder de titel ‘Mag het weg’ schrijft ze een erg persoonlijk verhaal over het probleem van kunstbehoud en over de functie van het kunstenaarsarchief. Aanleiding is enerzijds een bericht over hoe een kunstenaarsverzameling op straat komt te liggen en anderzijds haar verhouding tot de collectie van haar vader Tjebbe van Tijen. “De database is het hart van het catalogiseringssysteem van mijn vader: de plek waar zijn eigen archief samen moet komen met dat van anderen”. Tjebbe heeft een wikipediapagina waarin hij omschreven wordt als “sculptor, performance artist, curator, net artist, archivist, documentalist and media theorist”. Haar vader blijkt een uitgebreid documentatiesysteem te hebben ontwikkeld waarbij niet alleen de onderdelen op zich als belangrijk moeten worden beschouwd maar ook hun onderlinge samenhang en plaats. Lena van Tijen realiseert zich dat zij nooit volledig recht kan doen aan dit oorspronkelijke systeem en dat ze tot haar eigen keuzes zal moeten komen. Of ze moet dit werk aan anderen toevertrouwen. Precies de onvermijdelijke taak van de archivaris die zal gaan beoordelen wat van waarde is voor komende generaties in het besef dat het een typische selectie is. Zij komt tot de conclusie dat je die selectie – het mag weg – gewoon moet maken maar bij een ontkenning niet moet nalaten te verantwoorden. Dat dat niet gemakkelijk is, beseft ze maar al te goed: “Ik spreek uit ervaring wanneer ik zeg dat de kunstacademie je op meerdere aspecten van het werkende leven niet voorbereidt. Nu ben ik zelf geen kunstenaar maar het zijn wel lessen die ik, als iemand werkzaam in het culturele veld, graag had willen leren”. Met andere woorden: als kunstenaar kun je niet vroeg genoeg beginnen met je archief, maar je moet ook weten te stoppen. denk om ‘je naaste’.