Havenkwartier

Gebiedsgericht werken

Op 21 februari bracht het stedelijke PGGW, Team Projecten & Gebiedsgericht werken, een oriëntatiebezoek aan DeFKa Research op de CT Storkweg, Assen.

De groep van acht personen, inclusief projectleider Havenkwartier Jan Kleine en planontwikkelaar Maarten Lankester, werd rondgeleid langs de documentatie en de maquette van het Havengebied. Er werden gediscussieerd over onze voorstellen omtrent de kwaliteiten van het leefgebied, over energievoorzieningen, over diversiteit in de nieuwbouw en vooral onze ambities betreffende het culturele gehalte van de aanstaande nieuwbouwwijk. Met name het idee van de CultuurHub dat in de wijk een prominente plek zou moeten innemen. Nieuwe steentjes werden geplaatst aan de kop- en noordzijde van het kanaal dat als gemeentelijke zône deels direct beschikbaar is voor ontwikkeling (recreatie, woningbouw, horeca/winkelplint). De scholeksters zullen dan helaas elders moeten foerageren, ze kunnen gelukkig in ieder geval wel weer het dak op.

De documentatie van het Haven-Stadskwartier wordt momenteel gearchiveerd. Uiteraard blijft het boek DeFKaHaven verkrijgbaar in de boekhandel/on demand, zie hieronder.

———— ————

DeFKaHaven

Boekpresentatie en Toelichting op woensdag 18 januari 2023 – 11.00 tot 15.00 uur.
Adres: DeFKa Research Documentatiecentrum – C.T.Storkweg 2C, Assen.

Het nieuwe boek DeFKaHaven bevat een uitgebreid verslag van ons onderzoek naar een nieuw creatief leefgebied in het Havenkwartier, samengesteld door kunstenaars en architecten. Hierbij een paar citaten uit het hoofdstuk Lokale Perspectieven:

Na een vijftal verhuizingen binnen Assen, werd de nieuwe locatie van de stichting DeFKa een gemeentelijk leegstaand pand aan de C.T. Storkweg. Gezien de ogenschijnlijk perifere context van deze huidige bestemming neemt DeFKa Research de eigen omgeving tot direct onderwerp in plaats van een intensief expositiebeleid. Uitgangspunt van dit nieuwe onderzoek is de verwachte overgang van huidige perifere intrige naar een cultureel zeer aantrekkelijk leefomgeving waarbij innovatie, woongenot en diversiteit accenten krijgen. De inventieve attitude van kunstenaars in samenhang met onderwijs, onderzoek en kleinschalige bedrijvigheid speelt hierbij een hoofdrol. Concreet ligt er nu het voorstel voor een CultuurHub waarin discipline-overstijgende activiteiten worden georganiseerd in samenwerking met hogeschool en universiteit. De ideeën van met DeFKa samenwerkende architecten en studenten zijn daar een uitstekende aanvulling op. Er wordt intensief studie gemaakt naar de mogelijkheden van de Graansilo en naar de aansluiting van havenkwartier met Assen Oost over of onder het spoor.

Medewerkers aan deze publicatie: de kunstenaars Martina Dal Brollo, Ingeborg Entrop, Gabrielle Kroese, Adrie Krijgsman, Gert Wijlage, de architecten 12WAT en NextLab, buurtbewoner Siska Peeks, studenten van de Rijksuniversiteit Groningen Karin Sipma, Reinout Velleman, Teddy Woudstra en van de Jade Hogeschool uit Oldenburg Prof. Uta Gelbke, alsmede lector Bart de Zwart en Supervisor Bart van Leeuwen. Met dank aan TechHub Assen, Provincie Drenthe en Gemeente Assen.

DeFKaHaven – 100 pag. € 27,50 – ISBN 9789 4646 5953 5 – Een uitgave van DeFKa Research Assen

——— ————

Bloemen boven het maaiveld

Afgelopen donderdag 24 november in de TechHub aan de Industrieweg, gaf Bart de Zwart, lector Vastgoed aan o.m. de Hanze Hogeschool, een lezing over “bloeiende broedplaatsen”. Dankzij de ontspannen sfeer, mede door de puike tafelschikking met pepernotengarnituur, werd het een zeer aansprekende middag met aansluitend een informatieve discussie. Naast redelijk bekende kwesties omtrent het ontstaan van atelierverenigingen en vrijplaatsen kwamen er een aantal heikele thema’s aan de orde. Bijvoorbeeld hoe bepaalde meerwaarden te evalueren zonder dat ze vervolgens als begripsbepalende condities – vooraf – de identiteit van een broedplaats gaan (ver)vormen. Of hoe maak je van een tijdelijke broedplaats een permanente voorziening. Welke rol verwacht men van de overheid, welke rol denkt de – gemeentelijke – overheid zelf te hebben? Wat blijft er over van het experiment en vernieuwing als de sociale signatuur de overhand krijgt? Thema’s die gezien de maatschappelijke transitie op velerlei gebied uitdagen tot meer debat, tot meer visie op het cultureel domein. Een interessante optie die vervolgens aan bod kwam was de idee dat een broedplaats ook uit een heterogeen samenspel kan bestaan van kunstenaarsplaatsen, onderwijs, onderzoek en aanverwante maatschappelijke, institutionele, verbanden. Vandaar, heel veel dank aan de TechHub voor hun gastvrijheid en samenwerking in ons Havenkwartier.

Bonus. Opmerkelijke samenloop. Ook aanwezig was Willem Groenewegen, alom bekend cultureel vertaler. Hij schonk DeFKa Research een exemplaar van het boek Autonomie door Tegenspraak (2014) door hem grotendeels in het engels vertaald (Autonomy by Dissent) en uitgegeven door EHBK/OT301 in Amsterdam. Ditzelfde OT301 dat een dag later, dit weekeind, mede een festival organiseert onder de titel Vrije Ruimte Festival. Onderdeel daarvan is een discussie op vrijdagmiddag met het thema: “AA Talk – Van broedplaats naar vrijplaats (in Dutch). Door AA, Platform BK and Kunstenbond”.

————- ————-

Lezing-donderdag 24 november-16.00 uur

Bij deze nodigen we u uit voor de lezing van Bart de Zwart, lector Vastgoed aan de HanzeHogeschool Groningen. Lezing met discussie op donderdag 24 november om 16.00 uur in de TechHub aan de Industrieweg 1 in Assen.

Bij DeFKa Research staat al het hele jaar de transformatie van het Havenkwartier in Assen op het programma. Om specifieker op deze transformatie en het belang van culturele broedplaatsen in te gaan heeft DeFKa Research Bart de Zwart uitgenodigd om een lezing over dit onderwerp te geven.

Bart de Zwart is onafhankelijk onderzoeker. Zijn onderwerp is Vastgoed in relatie tot vitale transformatie en de ontwikkeling van onder meer “Bloeiende Broedplaatsen”. Hij ziet een verschuiving in de betekenis van culturele broedplaatsen en komt tot een nieuwe indeling waarin onderscheiden wordt naar een of meer kenmerken: 1) Broedplaatsen hebben een fysieke plek nodig, 2) Broedplaatsen vragen om een specifieke vorm van beheer, 3) Broedplaatsen worden gedragen door de samenleving, 4) Broedplaatsen creëren maatschappelijke waarde.

DeFKa Research hoopt dat de lezing verhelderend is voor het eigen onderzoek naar nieuwe mogelijkheden in het Havenkwartier. Daarnaast heeft de gemeente Assen in het Cultuur Uitvoeringsprogramma ook broedplaatsen als aandachtspunt aangewezen en dit wordt bevestigd in de meerjarenprognose 2024-2026 van het nieuwe College: ”In 2023 gaan we beleid ontwikkelen voor broedplaatsen zoals ateliers en werkplaatsen. We willen in 2024 overgaan tot het realiseren van nieuwe broedplaatsen voor cultuur.”

De lezing biedt ons inziens ruim voldoende stof voor discussie waartoe gelegenheid wordt gegeven na de lezing, tot uiterlijk 18.00 uur.

———- + ————

Workshop Jade Hochschule

Afgelopen juli maakten we kennis met Uta Gelbke, Anja Willmann en Andreas Oevermann, docenten aan de Jade Hochschule uit Oldenburg. Zij waren zeer geïnteresseerd in het DeFKa onderzoek van het Havenkwartier dat inmiddels herbenoemd is tot Stadskwartier. Op 3,4 en 5 oktober werd er voor studenten van de Hochschule een driedaagse workshop georganiseerd in Assen. De opdracht was kortgezegd een analyse te maken van het havengebied en de mogelijkheden van nieuwbouw. De speciale interesse lag op het gebied van ruimtelijk, architectonisch, ontwerp in relatie tot duurzaam energieverbruik, herbestemming en diversiteit in woningen. De resultaten werden woensdagmiddag 5 oktober gepresenteerd in de TechHub aan de Industrieweg. De TechHub was naast DeFKa de locatie gastheer in dit bezoek. 

De presentatie verraste door de veelzijdigheid en intensiteit van de voorstellen die door de 23 studenten werden toegelicht. Er ontstonden heldere betogen met veel discussie door de overige aanwezigen die waren uitgenodigd. 

Later in het jaar publiceert DeFKa Research een uitgebreide publicatie over het Havenkwartier waarin documentatie van onder meer deze workshop wordt meegenomen. De eindvoorstellen van de studenten worden meegewogen voor hun bachelor Architektur en begin februari 2023 in Oldenburg besproken.

——— ———

Vervolg traject 2022

DeFKa Research vervolgt de komende maanden het project Haven-Stadskwartier waar kunstenaars en architecten aan meewerken. 

Eind september is er overleg met een nieuw initiatief op het gebied van horeca en produktontwikkeling in relatie tot herbestemming van de Graansilo. Op 3, 4 en 5 oktober ontvangen we in samenwerking met de TechHub Assen een delegatie van de Jade Hochschule uit Oldenburg. Zij gaan drie dagen lang het Havenkwartier bestuderen met onder meer de focus op energie en architectonisch ontwerp. We verwachten op 27 oktober een openbare discussie te kunnen organiseren om het hele participatieproces te evalueren en de creatieve puntjes op de i te zetten. In november volgt nog de uitslag van de kunstenaars-enquete betreffende atelierbehoeften en presentatie-noden. Tenslotte gaan we het project samenvatten in een eindpublicatie die in december verschijnt. De video hieronder bevat een samenvatting van de expositie afgelopen juli 2022.

Het Haven-Stadskwartierproject is een onafhankelijk onderzoek van DeFKa Research en wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van Gemeente Assen en Provincie Drenthe.

Foto/grafische kaart boven: topotijdreis.nl

——— ———-

Hortus

Nog tot 9 oktober te bezoeken, de Floriade 2022 in Almere. Masterplan van deze 60 hectare grote internationale Expo is gemaakt door MVRDV op basis van het arboretummodel. Het stratenplan is ontworpen door ZUS. Thema is ecologie en dan vooral de duurzaamste variant. Hetgeen geleid heeft tot een fantastische hoeveelheid groene en vooral, diverse, initiatieven. Zowel in landschappelijke als architectonische als cyclisch-bouwtechnische zin. 

Veel gaat straks weer terug naar af, maar het overwegend groene karakter en het grondplan zou moeten blijven in wat straks de nieuwe woonwijk Hortus gaat heten. Nou heeft Almere al behoorlijk wat natuur en opvallende architectuur in de verschillende wijken, nu komt dit er als wild voorbeeldproject nog eens bij. Een Utopia-eiland is hier al bij inbegrepen. 

Hopelijk ook met evenveel fiducie in ‘onopvallende’ kunst. We zagen leuke werken van David Gauthier, Bouke Groen, Maison de Faux/Esmay Wagemans, om een paar te noemen. Het meest imponeerde de presentatie van Museum M midden in de stad. Achter gesloten doolhof-deuren zagen we vijf immersieve installaties, NaturAlly: Wandering the Future.

———— ————-

Ruimtelijke ordening wettelijk Omgeven
Raumplanung – Spatial planning – ökologische Vision – vision environnementale – Visión ambiental – environmental vision.

Vanaf 1 januari 2023 treedt eindelijk (weer) in werking de nieuwe wet op ruimtelijke ordening oftewel ‘Omgevingsvisie’, oftewel NOVI, Nationale Omgevingsvisie. Want dat is de nieuwigheid, het opnieuw landelijk coördineren van ruimtelijke projecten, huizen bouw, bestemmingsplannen, maar ook een lange termijn planning van actueel ingrijpende kwesties als klimaat en energie, dus ook watervoorziening, zonnepanelenparken, infrastructurele ingrepen.

Nederland heeft dit anderhalve decennia laten versloffen, maar pikt nu de draad weer op. Mede vanwege de steeds hoger oplopende problematiek inzake woningbouw en klimaatonverschilligheid. De Omgevingsvisie vereist echter de nauwe samenwerking van Rijk, provincie en gemeente waar tot voor kort het door het Rijk afgeschoven werd op de decentrale overheden. Maar, heel interessant, nog meer participanten wil men aanspreken. 

Het is de bedoeling dat: “Samenwerken, participatie en integraal werken zijn belangrijke pijlers onder de nieuwe wet……Het gaat om vier bestuurslagen die gaan samenwerken als één overheid. Dit betekent over de muren van eigen taken kijken. Ook het eerder betrekken van experts, belanghebbenden en ervaringsdeskundigen. Dat kan succesvol op verschillende manieren.” En daarvoor zijn er dus websites, digitale kanalen en bijeenkomsten in het leven geroepen. Terecht waarschijnlijk aangezien ‘Participatie’ van met name de burger, evenals de oproep tot een Nieuwe manier van samenwerken, ook al weer een tijdje meegaan. Omdat dit niet  altijd vanzelfsprekend is voor iedereen hierbij meer informatie https://aandeslagmetdeomgevingswet.nl/anders-werken/. In augustus zijn er spreekuren op de dinsdagen 16, 23 en 30 van de deze maand.

Voorheen het Asser Architectuurpodium Cerclemeudon.nl heeft over de Omgevingsvisie reeds een aantal keren bericht, onder anderen op 28 juni 2017, op 22 april 2021 en op 25 februari 2022. Het is met name van belang in verband met de ontwikkeling van het Havenkwartier dat belanghebbenden zich goed op de hoogte stellen van hun mogelijkheden die ze rechtens kunnen onderzoeken. Kijk op https://www.assen.nl/omgevingswet-0 . Nog steeds geldt: ‘Samen maken we de stad’ en vooral niet vergeten de allesomgevende natuur erbij te betrekken. Zodat de grote lijnen toegepast kunnen worden op kleine schaal en dat lokale voorbeeldprojecten op hun beurt de grote lijnen kunnen corrigeren en inspireren. Zodat stedenbouw en architectuur elkaar natuurinclusief aanvullen.

———- ———-

Urban Design

Inspirerend bezoek (12/7) van onze collega researchers uit Oldenburg. Na het ochtendritueel van koffie en kennismaken volgde een ontspannen lunch in de TechHub voorzieningen. Daar gaan we in oktober verder mee, samen met een groep studenten van de Jade Hochschule.

————— ————-

Opening vrijdag 1 juli
Op vrijdag 1 juli opende wethouder Cor Staal – Omgevingsvisie, Wonen, Stadskwartier – de presentatie van het Havenkwartierproject. Hij kondigde aan dat een gemeentelijke structuurvisie voor het gebied in de maak is en verwacht wordt na de zomer dit jaar. De DeFKa publicatie Havenbronnen met informatie over de getoonde werken van de kunstenaars en architecten werd hierbij officieel overhandigd.

De expositie is zaterdag 2 juli en zondag 3 juli te bezoeken van 12.00 tot 17.00 uur met een geluidswandeling om 15.00 uur en een fietsfilmperformance om 16.00 uur. Zondag wordt afgesloten met een recital door Mieke Hoogeveen.

———-————

Agenda 1,2,3, juli 2022

Reserveer alvast het eerste weekend van juli. Kom dan langs op vrijdag 1, zaterdag 2 of zondag 3 juli naar de presentatie van de havenkwartierprojecten van Martina Dal Brollo met een interactieve fietsfilm, Ingeborg Entrop met geluidswerken, Gabrielle Kroese met een vlaggenalfabet, Koen van Uden/NEXLAB met Havenkade nieuwbouw, Siska Peeks met infrastructurele oplossingen, Wissam en Walter Stoop/12Wat met stedebouwkundige masterplannen. Extra item zijn de schetsen van Wim Germain uit 2007 die hij speciaal voor deze historische gelegenheid in bruikleen gaf en die DeFKa vijftien jaar geleden (toen als nieuw) exposeerde tijdens de expositie City Extensions “met de nadruk op stadsuitbreidingen in havengebieden”.

———— ————-

Architectuurdagen juni 2022

Zaterdag 18 juni is in een aantal plaatsen Dag van de Architectuur en leidt tot wandelingen en lezingen. In Assen bij Boekhandel Van der Velde presenteren we op 18 juni ‘s middags van 14.00 tor 16.00 uur alle Research SC themamagazines en verschaffen we informatie over ons Havenkwartierproject. We werken hierin samen met kunstenaars en architecten: Martina Dal Brollo, Ingeborg Entrop, Siska Peeks, Gabrielle Kroese, Koen van Uden/Rabarb, Wissan/Walter Stoop/12WAT.

Deze samenwerking concentreert zich op huidige havenkarakteristieken en nieuwe ontwikkelingen, inclusief mogelijke nieuwbouw en herbestemming. Aan dit project wordt tevens aandacht besteed door studenten van de Jade Hochschule Oldenburg, de TechHub Assen en de Rijksuniversiteit Groningen. Eind juni – van 28 juni tot 3 juli – presenteren we aan de C.T.Storkweg 2C het visuele resultaat van alle onderzoeken en ontwerpen.

*De Architectuurdag strekt zich vaak uit over een aantal dagen zoals in Rotterdam van 16-19 juni, zie architectuurdag.nl of een maand (Groningen 23 aug.-23 sept.)

——— ——— ———

Meerwerk – 27/4

Ons havenproject krijgt visueel meer en meer vorm. Aan het onderzoek wordt nu eveneens een bijdrage geleverd door de Asser architect Wim Germain met stukken uit zijn archief. Deze zijn al eerder bij DeFKa geëxposeerd in 2007 en betreffen vroege ontwerpen van het Havenkwartier.

Daarnaast doen drie studenten van de studierichting  Kunst, Architectuur, Landschap, van de Rijksuniversiteit Groningen een eigen inventarisatie van de huidige situatie in de aanloop naar een mogelijk nieuw ontwerp. Hun verslag zullen we terzijnertijd ook meenemen in de volgende presentatie, die eind juni plaatsvindt. De komende meimaand zijn we op pad.

———— ———-

Impressie sessie 12 april

Samenvatting Tijdens de geanimeerd verlopen publieke bijeenkomst van dinsdag 12 april kwamen de verschillende kunstprojecten aan de orde. Martina Dal Brollo vertelde over haar mobile cinema, Gert Wijlage over havenscenario’s in verschillende steden, Ingeborg Entrop over registratie van havenkarakteristieke omgevingsgeluiden. Koen van Uden en Walter Stoop namen de architectonische conceptontwikkeling voor hun rekening aan de hand van de maquette. Gabrielle Kroese vulde haar havendossier aan met een maritiem kleurenalfabet. 

Het onderzoek gaat gestaag verder. Onder meer is de eerste luisterwandeling georganiseerd door Ingeborg Entrop reeds geweest op 13 april. De volgende is op zaterdag 23 april van 10 uur tot 12 uur. Aanmelding via een mail naar luisterwandeling@gmail.com wordt op prijs gesteld. 

Alle documentatie wordt verzameld. Meer presentaties volgen. 

——— ———

Actueel – Nieuwsbrief 12 april

Op dinsdag 12 april om 16.00 organiseert DeFKa Research de tweede lezing in het kader van het Havenkwartierproject. Locatie: C.T. Storkweg 2 C. Iedereen is welkom, toegang gratis.

Op 13 en 23 april zijn er luisterwandelingen door het kwartiergebied. Meer informatie hieronder.

Afgelopen 24 maart hield Supervisor Ruimtelijke Kwaliteit Bart van Leeuwen een drukbezochte lezing naar aanleiding van de nieuwbouwplannen van de Gemeente Assen. Nu is het tijd voor de lezing en de plannen van beeldend kunstenaars en architecten. Er komen daarmee duidelijk twee verschillende uitgangspunten aan de orde: de zakelijke, politieke noodzaak om meer woningen te bouwen met daar tegenover het onderzoek dat getuigt van meer ambitieuze, culturele, scenario’s. Oftewel het noodzakelijke tegenover het mogelijke.

Het mogelijke zet in op veel groen, variatie in experimentele particuliere bouw en kunstinitiatieven. Hoe dit te realiseren binnen de gegeven omstandigheden daar gaat het publieke debat over dat DeFKa heeft geïnitieerd.

Daarom organiseert DeFKa Research op dinsdag 12 april om 16.00 de tweede lezing in het kader van het Havenkwartier. Locatie: DeFKa Research, Storkweg 2 C, Assen. Vanaf 13.00 is er een vrije inloop aan de Storkweg 2 C voor inzage van informatie. Om 16.00 begint de lezing met een globaal vergelijk tussen havenprojecten elders, zoals in Rotterdam, Amersfoort, Bremen, Hamburg, Antwerpen en Almere. Daarna vraaggesprekken met deelnemende kunstenaars en ontwerpers. Met medewerking van onder meer Martina Dal Brollo, Koen van Uden, Gert Wijlage en Ingeborg Entrop.

Luisterwandelingen op 13 en 23 april, o.l.v. Ingeborg Entrop:

Binnen het Havenkwartierproject worden een tweetal luisterwandelingen aangeboden door deelnemend kunstenaar Ingeborg Entrop. Deze luisterwandelingen hebben als doel om de geluiden die nu te horen zijn in het Havenkwartier te inventariseren en in kaart te brengen. De luisterwandelingen vinden plaats op woensdagmiddag 13 april van 15:00 tot 17:00 uur en op zaterdagochtend 23 april, van 10:00 tot 12:00 uur. Startlocatie is DeFKa Research, C.T. Storkweg 2 C, Assen. Deelname is gratis. Aanmelding via een mail naar luisterwandeling@gmail.com wordt op prijs gesteld.

Organisatie project:

Het onderzoek en de publieke bijeenkomsten worden georganiseerd door DeFKa Research. DeFKa Research is een onafhankelijke cultuurinstelling en doet dit onderzoek op eigen initiatief. Het krijgt wel financiële ondersteuning van de Gemeente Assen en de Provincie Drenthe. De stichting DeFKa heeft dus geen winstoogmerk en draagt geen verantwoordelijkheid voor overheidsbeleid.

————-————-

Havenlezing 24/3/22 – Samenvatting
De lezing in de TechHub Assen trok circa 50 bezoekers, waaronder bewoners, ondernemers, architecten, kunstenaars en politici. Bart van Leeuwen hield een lezing welke bestond uit 2 delen. Het eerste ging over het masterplan voor binnenstad en havengebied opgesteld door Maarten Lankester van Bureau Urhahn die helaas verhinderd was. Kernpunt van deze visie bestond uit het idee ‘ontspannen stedelijkheid’ vertaald in vooral veel groen, de Havenkade als parklandschap, en het idee ‘Gevorderde stedeling’. Deze stadbewoner nieuwe stijl is gewend aan het wonen in een dynamische buurt, woonplezier vermengd met bedrijvigheid. 

Het tweede deel bestond uit de visie van Van Leeuwen die hiermee reageerde op het doel van de huidige aanzet als dé oplossing van woningnood. Zijn ambities vertaalde hij onder meer door een vergelijking met Deventer en Wijnegem BE* dat zich kenmerkt door diversiteit in bouw, zowel in typologie als in opdrachtgevers inclusief particuliere bouw. Geen uniform aaneen gesloten blokvorming bijvoorbeeld maar werken met hoogteverschillen. Daarbij hanteerde hij drie gouden regels: herbestemming industrieel erfgoed, variatie in werkmogelijkheden (wonen/werken, ateliers) en een ‘kloppend hart’ met publieksvoorzieningen. Dit alles samengevat in het concept -“cultuur als drager van levendigheid”.

Na de lezing veel vragen en interactie met publiek dat zowel enthousiast was als kritisch ten opzichte van financiële uitvoerbaarheid en politieke haalbaarheid, aangezien de eerste plannen dateren van geruime tijd geleden. De urgentie van dit moment lijkt voor sommigen nog geen garantie voor daadwerkelijke ontwikkeling van het gebied.**

*Wijnegem (kunsthandelaar Axel Vervoordt) ligt in regio Antwerpen, een half uur van Antwerpen Centraal aan het Albertkanaal.

**Meer foto’s, zie Bert Visser: https://www.fotoarchiefassen.nl/havenkwartier-assen/

De volgende bijeenkomst is op 12 april waarbij het accent valt op artistiek onderzoek en de mogelijkheden voor culturele invulling van het gebied.

—— ——

Openbare bijeenkomst Havenkwartier 24-03-2022

Op donderdagmiddag 24 maart houden Bart van Leeuwen, Supervisor Ruimtelijke Kwaliteit van de gemeente Assen, en Maarten Lankester van Stedenbouwkundig Bureau Urhahn een lezing over stedelijke vernieuwing in Assen in relatie tot de gewenste ontwikkeling van het Havenkwartier.

DeFKa Research en TechHub Assen, gevestigd aan de Industrieweg pal tegenover het te ontwikkelen gebied, nodigen belangstellenden van harte uit bij deze lezing aanwezig te zijn. De middag begint om 16.00 uur en duurt tot circa 17.30 uur.

De bijeenkomst is gratis toegankelijk. Reservering is gewenst, zodat we weten op hoeveel mensen we minimaal moeten rekenen. Mail daarvoor naar info@defka.nl

Dit is de eerste publieke bijeenkomst in een serie van activiteiten die door DeFKa Research wordt georganiseerd in het kader van onderzoek naar de huidige beleving en toekomstige bewoning van het Havenkwartier. Bij dit project wordt samengewerkt met TechHub Assen en een groep kunstenaars en architecten. De activiteiten van DeFKa worden ondersteund door Gemeente Assen en Provincie Drenthe.

TechHub Assen is gevestigd aan de Industrieweg 1, 9402 NP Assen.

Voorafgaand aan de lezing, van 13.00-15.30 uur, is in het kantoor van DeFKa Research aan de Storkweg 2c een kleine presentatie te zien als voorproef. Onder meer de recente gemeentelijke nota ‘Uitvoeringsprogramma Assen Centraal’ is hier in te zien. Daarnaast overige documentatie betreffende havenarchitectuur, stedenbouw en kunst in de openbare ruimte.

Graan, licht, technologie – Assen

Dinsdagmiddag 22 februari bracht de projectgroep een bezoek aan de Graansilo, de buurman EU Lights en de Techhub. Een zeer inspirerende excursie door oud en nieuw in het Havenkwartier. We zijn zeer welkom ontvangen door de betrokken beheerder, eigenaar en programmaleider. Het gaf een direct beeld van de architectonische kwaliteit in relatie tot de huidige functies. Te weten, respectievelijk startup&advies, verkoop&export, onderzoek&onderwijs. Daarna kwamen de verschillende concepten van de projectgroep – kunstenaars en architecten – aan de orde die individueel werden toegelicht. De deelnemers zijn Siska Peeks, Martina Dal Brollo, Ingeborg Entrop, Gabrielle Kroese, Wissan/Walter Stoop, Koen van Uden. Namens DeFKa Research: Adrie Krijgsman en Gert Wijlage. Tevens aanwezig Jan de Morrée van de Techhub en Bart van Leeuwen, Supervisor ruimtelijke kwaliteit Gemeente Assen. 

De komende maanden worden de concepten verder uitgewerkt en zal het onderzoek zich ter plaatse ontwikkelen. Tussentijds programmeren we bijeenkomsten met een voorlopige eindpresentatie rond 28 juni 2022.

Eem – Amersfoort

Vanmorgen 9.45 met 109 naar station. In Zwolle overstappen in zeer rustige trein! richting Rotterdam. In Amersfoort linksaf naar het hotel. Na een kleine pauze wandelen we naar De Nieuwe Stad aan de Eem. Een soort havengebied met jonge bedrijfjes en DRIE restaurantjes, plus een Kunsthuis – Glue – die zondag een opening hebben om 15 uur, maar ze hebben een “ontmoedigingsbeleid”, vanwege de pandemie. De opening blijkt later overigens goed bezocht mede dankzij goed gebruik van de uitloop buiten.*

Het gebied omvat een interessante mix van activiteiten inclusief nabijheid van MBO en Kappersschool. Het circulaire middenplein komt op ongeveer 50 meter doorsnee en lijkt ons leuk voor performances, voor theater, voor scholieren om te zitten. Deze nieuwe stad sluit nauw aan bij het centraal gelegen Eemplein met Kunsthal Kade, De Nieuwe Poort en onder het spoor door naar de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

*inrichting expositie Ruis met werk van Anders Wolhar en John Konijn (21/11/21-03/01/22)

Havenkwartier Bremen – Speicher

In 2007 organiseerde DeFKa ism Architectuurpodium Assen een tentoonstelling getiteld City Extensions. We keken daarbij expliciet naar de randen van de stad, de half ontgonnen periferie. De daarbij betrokken kunstenaars waren Lomme, Sciarone, Kirschmann, Germain, Van Hout, Strijbos en Buro Dedo. Kirschmann toonde onder meer een aantal prints van foto’s die hij nam rond zijn destijds atelier in de havenwijk van Bremen. Afgelopen week, eind oktober 2021, waren we weer in Bremen en maakten een videoimpressie van de huidige staat. Uiteraard is het Havenkwartier van Assen onvergelijkbaar, maar Bremen kan wel tot inspiratie dienen evenals kritische alertheid. Belangrijk aandachtspunt is in ieder geval de culturele aansluiting van binnenstad en havenomgeving. Vooral: Welke rol gaat kunst en cultuur rondom woningbouw spelen? 

Ook niet onbelangrijk: hoe krijg je dat bij beleidsmakers op het bord; hoe krijg je nieuwe cultuur, nieuwe ideeën, uitgevoerd en met zorg vastgespijkerd? * Onderzoeksresultaten presenteren blijkt niet voldoende; zijn niet ambtelijk vanzelfsprekend. De subsidiegever wil effectmeeting, geagendeerd en gesignaleerd, in schriftelijke termen van het waarom hoe en “wat wil je bereiken”. Ook hier verschijnt de problematiek van ambities versus haalbaarheid in de uitvoering. Hetgeen bij aanvang van het onderzoek geen dominante rol zou moeten spelen. Onderzoek is gebaat bij vrijheid van denken en experiment. Dat is een voorwaarde voor cultuurstimulering, voor participatie en stedelijk engagement.

* De Duitse term ‘Speicher’ en ‘speichern’ is verwand met het Nederlandse Spijker/Spieker oftewel opslagplaats/pakhuis. Een diepere betekenislaag kan de associatie oproepen met bewaartechnieken, met herinneren, met erfgoed en archiveren, de leidraad van het DeFKa Research Magazine.

”Sluiskade”

Een eerste oriëntatie gesprek over het aanstaande Havenkwartierproject vond plaats op dinsdag 5 oktober. In de inleiding kwamen een vijftal onderwerpen aan de orde: 1) mogelijke deelnemers 2) de gemeentelijke nota Assen Centraal van 24 juni. 3)geschiedenis, Europlan 2012 en Masterplan 2019 4)projectopzet DeFKa Research en subsidiereactie Provincie 5) DDW, denkvoorbeelden

Algemeen: Gemeentelijk plannen zijn primair op 500 woningen gericht. Een visie is nog rudimentair, alleen een contour van Havenkade als begin (Sluiskade) en daarna tot aan Philipsweg met fietsbrug. Gemeente stuurt aan op participatie met markt, buurt en belanghebbenden. DeFKa wil hypotheses betreffende dynamische leefomgeving ontwikkelen, eerst onderzoek en debat, dan vormgeving dan pas bouwen. Grootschalig transdisciplinair beginnen, dan downscalen. Samenwerking zoeken met kunstenaars, onderwijsinstellingen, silo en supervisor. In de loop van 21/22 exposities, debat, publicatie. 

Suggesties: wat betreft functies kijk naar broedplaatssfeer in bijvoorbeeld Helsinki en betreffende impact bij uitvoering: neem contact op met Techhub, Cicero, Minerva.

Met dank aan aanwezigen. Nieuwe bijeenkomst in november met huidige en nieuwe deelnemers, wordt nader bepaald. Belangstellenden die een bijdrage willen leveren of alleen meer informatie/nieuwsbrief, kunnen mailen naar defka@kpnmail.nl.

Kunst – Open Havens

Twee beeldenroutes trokken deze zomer, 2021, flink (onze) aandacht. Manifestaties die kunnen dienen als voorbeeld, ‘casus’,  bij het onderzoek naar een nieuwe, beeldende, invulling van het Havenkwartier in Assen. De Paradise In Kortrijk BE en de Follies in Norg NL. Het grootste onderscheid tussen de twee is dat de eerste een relatie aangaat met de stad, de tweede vooral met het dorpse cultuurlandschap. In Kortrijk worden de kunstwerken onderdeel van de stedelijke architectuur. Ze nodigen als tijdelijke installaties uit tot reflectie betreffende het thema Paradise en het utopische denken. Introspectie is hier, ook in voorkomende interactieve situaties, zelfs de norm. In Norg is er meer contrast met de omliggende omgeving. Deze speelt mee in veel van de ontwerpen die regelmatig de bezoeker proberen te verleiden tot ‘een andere blik’ op de natuur. Op de menselijke interpretatie en positie daarbinnen. De thematische aanpak was namelijk vrij als de uitvoering maar in de geest van een folly, een ‘dwaas’ bouwwerk, bleef.

Gaat het in Kortrijk duidelijk om kunstwerken in de openbare ruimte, in Norg groeit de folly meer en meer in de richting van een voorlopige constructie met een beeldend perspectief. Als zodanig, als experimenteel object, verdwijnt het folly-aspect bij een aantal van deze werken. Daar waar sprake is van een humoristische invalshoek blijft dat behouden. Norg is uiterst charmant juist vanwege zijn ruimtelijke beperkingen en kleine schaal. Kortrijk biedt als stad meerdere dynamische invalshoeken. Paradise Kortrijk heeft overigens DeFKa Research ook twee souvenirs opgeleverd voor de collectie: de stenen van Ryan Gander. 

Norg, follyartnorg.nl, , t/m 29 augustus 2021

Kortrijk, paradisekortrijk.be, t/m 24 oktober 2021

Haven Centraal

DeFKa Research gaat zich in 2021-2022 onder meer concentreren op dit Havengebied. Gemeentelijk gekarakteriseerd als speerpunt voor woningbouw en herontwikkeling met onmiddellijke ingang. Het betreft grofweg een postindustrieel terrein tussen Willemskanaal, Spoorweg, Havenkade/Philipsweg en Industrieweg.

Een onderzoeksgroep van kunstenaars en architecten zal op verzoek van DeFKa Research zich bezighouden met verschillende opties waaronder bijvoorbeeld een ecologische beeldentuin, een museum, universitair onderwijs, stedelijke woonconcepten, regiovisie, erfgoed en infrastructurele bereikbaarheid.

Zie ook de link naar Assen Centraal  op V/h architectuurpodium Assen:

https://cerclemeudon.wordpress.com/2021/07/15/assen-centraal/

ARCHITECTUURMAAND juni 2021

DeFKa Research start in het najaar van 2021 een onderzoek naar de invulling van het Havenkwartier, met medewerking van kunstenaars en architecten. In deze introductievideo een interview met supervisor Ruimtelijke Kwaliteit, Bart van Leeuwen, over het Havenkwartier in Assen in relatie tot de binnenstad. 

Het kader voor ons onderzoek wordt gevormd door de nieuwe omgevingsvisie, de recente binnenstads- en gebiedsvisie (Urhahn) naast regiovisie Groningen-Assen. Daarbij zullen we onze eigen onderzoeksresultaten en voorstellen ter plekke presenteren inclusief de directe ervaring van de historische omgeving en eerdere stedenbouwkundige concepten.